Klasa 8.

piątek, 5 czerwca 2020 roku
Rozdzierająca skarga ojca-poety 

J. Kochanowski, Tren VIII.





TRENING PRZED EGZAMINEM ÓSMOKLASISTY




( do zeszytu)     

Tren
Pieśń żałobna wywodząca się z tradycji starożytnej (hebrajskiej, greckiej i rzymskiej), rozpamiętująca czyny osoby zmarłej, wyrażająca pochwałę dla zasług zmarłej/zmarłego, podkreślająca poczucie straty po śmierci bliskiej osoby. Ważnymi cechami trenów są także liryzm i emocjonalność.






I. Posłuchaj Trenu VIII.  





( do zeszytu 1,2,3)     

II. Przeczytaj Tren VIII – załącznik i wykonaj następujące polecenia:









1.Wskaż adresata wypowiedzi osoby mówiącej w tym liryku.  

2. Przedstaw dwa obrazy domu ukazanego w trenie. 

Wpisz w odpowiednie luki określenia charakteryzujące dom za życia Urszulki i po jej śmierci.



cisza   -    radość   -   gwar   -   brak nadziei   -   beztroska   -   pustka

Dom za życia Urszulki:

,,Tyś za wszystki śpiewała” -   ………………………………………………

,, onym swym uciesznym śmiechem zabawiając” …………………………..

,, Pełno nas, a jakoby nikogo nie było” -  …………………………………...

,, Teraz wszytko umilkło” - ………………………………………………….

,, serce swej pociechy darmo upatruje” -  ……………………………….........





2. Uzupełnij zdanie wybranym terminem.

schematu   -   zgodności    -   kontrastu

Kompozycja Trenu VIII opiera się na zasadzie ……………………………..



3. Podaj cechy trenu jako gatunku literackiego.
  Wskaż  wszystkie prawdziwe sformułowania.


A.   Wychwala cnoty i zasługi osoby zmarłej.

B.   Wyraża żal z powodu czyjejś śmierci.

C.   Występuje w nim adresat zbiorowy.

D.   Ma budowę stroficzną.

E.    Zawiera liczne apostrofy.

F.    Panuje w nim nastrój smutku i powagi.

G.   Jest to utwór liryczny, odmiana poezji żałobnej.



 Załącznik

Jan Kochanowski

Tren VIII

Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, 
Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim. 
Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:
Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.
Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała, 
Wszytkiś w domu kąciki 1. zawżdy pobiegała. 
Nie dopuściłaś nigdy matce się frasować 2. 
Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy pasować 3.
To tego, to owego wdzięcznie obłapiając
I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając. 
Teraz wszytko umilkło: szczere 4. pustki w domu, 
Nie masz zabawki 5., nie masz rośmiać się nikomu; 
Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje 6.,
A serce swej pociechy darmo upatruje.


Jan Kochanowski, Tren VIII, [w:] tegoż, Treny, oprac. Janusz Pelc, Wrocław 1986, s. 16–17.


1.     kącik – zakamarek


2.      frasować się – smucić się, martwić się.


3.     pasować – dręczyć, męczyć.


4.     szczery – tu: prawdziwy.


5.     zabawka – radość, uciecha, miłe zajęcie.


6.     ujmować – tu: chwytać, ogarniać.







Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Klasa 6.

Klasa 7.

Klasa 5